Autor
O autorze dyptyku Ewangelia Łukaszowa - Dzieje Apostolskie pisaliśmy przy okazji omawiania samej Ewangelii, tutaj należałoby tylko dodać, że już najstarsza znana nam tradycja z końca II w. wskazuje na Łukasza jako autora (tzw. Fragment Muratoriego, następnie Prolog antymarcjoński do Łk, traktat św. Ireneusza Adversus haereses, 3,1,1; 3,14,1; Tertulian i tzw. aleksandryjska szkoła katechetyczna). W obu dziełach widać znajomość słownictwa medycznego, co wskazywałoby na Łukasza (był przecież lekarzem). Co prawda, Dzieje zawierają też specjalistyczne słownictwo żeglarskie, zwłaszcza w przedostatnim rozdziale, co wcale nie musi oznaczać, że Łukasz był żeglarzem (podobne słownictwo występuje u Plutarcha i Józefa Flawiusza, którzy też z morzem niewiele mieli wspólnego), ale interpretuje się to jako znak dobrego ogólnego wykształcenia samego Łukasza i ludzi tamtej epoki.
Z lektury Dziejów wiadomo, że Łukasz towarzyszył Pawłowi podczas drugiej (16,10n) i trzeciej (20,6n) jego wyprawy misyjnej.
Adresaci
Pierwszym i bezpośrednim odbiorcą dyptyku jest niejaki Teofil, nazwany w prologu do Ewangelii: kratistos, “najdostojnieszy” (Łk 1,3). O ile nie jest to formułka grzecznościowa typu: “ekscelencjo!”, to ten termin mógł oznaczać, że należał on do rzymskiego stanu equites - drugiego co do ważności w rzymskiej hierarchii społecznej.
W rozumienie szerszym, adresatami Dziejów byli wszyscy chrześcijanie języka greckiego, a zatem funkcjonujący w ramach kultury hellenistycznej.
Cel księgi
Celem jest niewątpliwie “umocnienie w wierze” zarówno samego Teofila, jak czytamy w Łk 1,4, jak i chrześcijan poszczególnych gmin na obszarze Imperium. Nadto Łukasz tak prowadzi narrację, aby ukazać, że nauka Jezusa nie stanowi żadnego zagrożenia ani dla porządku, ani dla prawa panującego w Cesarstwie (wydarzenia z Sergiuszem Paulusem na Cyprze czy Galionem w Koryncie). Wprost przeciwnie, może przynieść pokój i zaprowadzić ład w relacjach społecznych. Księga kończy się informacją o niezakłóconym głoszeniu Ewangelii w samym sercu Imperium, Rzymie.
Z pewnością celem Łukasza było też przedstawienie misyjnej działalności Apostołów oraz rozwoju i rozprzestrzeniania się pierwotnego Kościoła.
Czas i miejsce napisania
Ponieważ Dzieje powstały jako “drugi tom” dyptyku Łukaszowego, czas ich napisania jest zależny od datowania samej Ewangelii. Nastręcza ono jednak - jak pamiętamy - spore problemy (lata sześćdziesiąte czy później?). Jedni zatem opowiadają się mniej więcej za rokiem 70 powstania Dziejów (tak tłumacze Biblii Jerozolimskiej), inni mówią o latach siedemdziesiątych, czyli końcowych latach rządów Wespazjana, a większość przyjmuje lata osiemdziesiąte, czy nawet jeszcze później (Rakocy). Kwestia datacji Dziejów pozostaje więc nadal sprawą otwartą.
Gdy chodzi o miejsce napisania, prawdopodobnie jest to Rzym jako istotne centrum (po Jerozolimie i Antiochii) szybko rozwijającego się chrześcijaństwa. Wśród innych propozycji niektórzy wymieniają Antiochię Syryjską, a nawet Efez.