Wczytywanie
Autor: admin

Po omówieniu Ewangelii przedstawiających życie i działalność Jezusa należy teraz przejść do Dziejów Apostolskich, które naświetlają pierwsze lata istnienia Kościoła i jego stopniowe rozprzestrzenianie się w Imperium Rzymskim.

Jak już pisaliśmy wcześniej przy okazji prezentowania Ewangelii według św. Łukasza, Dzieje Apostolskie są ich tematyczną i logiczną kontynuacją, stanowiąc literacką jedność. Zawierają dwa podobne prologi (Łk 1,1nn; Dz 1,1n), nawiązanie do wniebowstąpienia Jezusa (Łk 24,44nn; Dz 1,4nn), cechują się podobnym stylem i językiem. Mają tego samego autora i tego samego literackiego odbiorcę, czyli “dostojnego Teofila”. Pomyślane były od początku jako całość, niczym dwutomowe wydanie dzieła, którego pierwsza część nosi tytuł: “Dzieje Jezusa”, a druga - “Dzieje Kościoła”. Jerozolima staje się punktem docelowym w Łk i punktem wyjścia dla narracji w Dz, elementem spajającym jest wniebowstąpienie Jezusa i zesłanie Ducha Świętego - oba wydarzenia mają miejsce, wg teologii Łukasza, właśnie w Jerozolimie.

Z całą pewnością Dzieje Apostolskie wraz z Ewangelią Łukaszową nie były napisane na jednym zwoju: ani w oryginale (tzw. autograf), ani potem w kopiach (odpisy), gdyż długość każdego z nich musiałaby wynosić ok. 9,5 m (co dałoby łącznie ok. 19 m), a normalne zwoje greckie z tekstami literackimi ze względów praktycznych nie przekraczały 10 m. Można zatem powiedzieć, że było to w zamierzeniu autora jedno dzieło, ale przygotowane od razu w “dwu tomach”.

Dopiero na początku II w., gdy Ewangelie zamknięto w jeden tematyczny zbiór przy okazji kształtowania się kanonu ksiąg chrześcijańskich, Dzieje oddzielono od Ewangelii Łukaszowej. Od tego momentu zaczęły one żyć własnym życiem, spełniając funkcję “łącznika” między Ewangeliami a Listami Pawła, traktującymi o zakładaniu i rozwoju pierwszych gmin chrześcijańskich na terenie dzisiejszej Turcji, Grecji oraz Włoch. Dzieje wypełniają więc lata pomiędzy 30 a 60 w historii Kościoła pierwotnego.

Tytuł grecki Dziejów Apostolskich brzmi prakseis apostolōn, czyli dosłownie: “czyny apostołów”, i jest znany od końca II w. Mógł być nadany tej księdze na wzór innych ówczesnych utworów literatury hellenistycznej, np. Dzieje Aleksandra czy Dzieje Hannibala. Pierwszym kodeksem, czyli taką pre-książką, która zawiera ten tytuł w nagłówku dzieła, jest Codex Vaticanus z IV w.

Dzieje Apostolskie są utworem z gruntu “katolickim”, czyli powszechnym, i może właśnie dzięki temu do kanonu Kościoła weszły też tzw. Listy katolickie (1-2-3J, 1-2P, Jk, Jud), które przyjęło się w tradycji łączyć w jedną całość z Dziejami (listy następowały bezpośrednio po Dziejach, tworząc często z nimi jeden kodeks).

 

data dodania: środa, 11 czerwca 2014r.
wstecz
05 / 2024
Po
Wt
Śr
Cz
Pt
So
Nd
29
30
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
zobacz najnowsze materiały multimedialne