Czytając Dzieje Apostolskie zauważamy, że znaczną część materiału poświęcają one osobie św. Pawła. Łukasz, autor Dziejów, był towarzyszem podróży misyjnych Pawła i naocznym świadkiem wielu wydarzeń związanych z osobą Apostoła Narodów. Nic więc dziwnego, że poświęca mu więcej uwagi i czasu.

Powyższym określeniem w języku łacińskim nazywamy zbiór listów nowotestamentowych przypisywanych osobie św. Pawła (dosł. “zbiór Pawłowy”). Jest ich łącznie czternaście, z których siedem jest tzw. protokanonicznych, a pozostałych siedem - deuterokanonicznych. Oznacza to, iż w przypadku pierwszych wspólnota Kościoła od samego początku nie podnosiła żadnych wątpliwości co do ich Pawłowego autorstwa i natchnienia przez Ducha Świętego.

Tekst Dziejów Apostolskich dotarł do naszych czasów w dwu wersjach. Określane są one jako recenzje. Pierwsza z nich, nazwana recenzją wschodnią, czyli aleksandryjską (od Aleksandrii w Egipcie), znajduje się w trzech najstarszych i najlepszych kodeksach: Codex Vaticanus, oznaczany jako B albo 03, z połowy IV w., Codex Sinaiticus, oznaczany pierwszą literą alfabetu hebrajskiego ℵ “alef” albo jako 01, również z poł. IV w., oraz Codex Alexandrinus (A lub 02), z V w. Jest ona nieco krótsza od drugiej, tzw. “zachodniej” recenzji, i uważana za “bardziej spójną z Łukaszowym autografem”, czyli oryginałem.

Rozpoczniemy od spojrzenia na Janową terminologię ukazującą różne rozumienie życia. Jan Ewangelista posługuje się zasadniczo dwoma terminami greckimi: psychē i dzōē. Pierwszy pojawia się w Nowym Testamencie stosunkowo często, bo aż 103x. Św. Jan wykorzystuje go jednak w swej Ewangelii dość rzadko - zaledwie 10x. Co on oznacza? Przede wszystkim określa życie doczesne, np. dobry pasterz w trosce o swoje owce oddaje za nie nawet swe własne życie (10,11). Podobnie Jezus oddaje swe życie za owce, czyli za wszystkich ludzi (10,15.17). Za każdym razem chodzi tu o życie doczesne, jest ono określone jako psychē, nigdy natomiast jako dzōē.

Po omówieniu Ewangelii przedstawiających życie i działalność Jezusa należy teraz przejść do Dziejów Apostolskich, które naświetlają pierwsze lata istnienia Kościoła i jego stopniowe rozprzestrzenianie się w Imperium Rzymskim.

Spoglądając na cztery relacje wydarzeń paschalnych odnosi się wrażenie, że jakkolwiek Ewangeliści piszą o jednym i tym samym, to jednak każdy z nich ujmuje to w inny sposób, jak gdyby spoglądał z innej perspektywy, z innego “punktu widzenia”.

Stając u progu nowego okresu liturgicznego, jakim jest Wielki Post, winniśmy - bez żadnych innych założeń wstępnych - dać się przede wszystkim poprowadzić Słowu Bożemu. To oznacza wsłuchiwać się w teksty Pisma świętego odczytywane w liturgii eucharystycznej każdego dnia tego okresu, aby przeżywać go zgodnie z wolą Boga, we wspólnocie wiary. Celem jest świętość, czyli zjednoczenie z Bogiem. Pomocą w poznawaniu i medytowaniu Słowa Bożego mogą nam okazać się np. teksty liturgii Mszy św. na każdy dzień “Oremus”, wydawane przez Księży Marianów.

Odpowiedź starotestamentowa

Na to dręczące człowieka pytanie Stary Testament odpowiadał niemal jednogłośnym i szokującym: "nie!": nie ma żadnego dalszego świadomego istnienia po zejściu z tego świata. Losem człowieka staje się - jak to Żydzi określali - szeol, czyli takie miejsce pod ziemią, gdzie trafiają wszyscy bez wyjątku, zarówno dobrzy, jak i źli, i gdzie nie ma ani nagrody, ani kary, ani najmniejszej nawet świadomości własnego tam przebywania.

W zbiorze czterech ewangelii tzw. kanonicznych, czyli uznanych przez Kościół za natchnione przez Boga i dzięki temu włączonych do zbioru ksiąg świętych, pozostała nam jeszcze do omówienia Ewangelia według św. Jana. Jest ona odmienna od pozostałych trzech: według Mateusza, Marka i Łukasza. Te są określane jako synoptyczne, czyli dające się “ogarnąć” jednym rzutem oka, mają bowiem ze sobą wiele wspólnego, zarówno co do treści, jak i jej układu. Różni je praktycznie tylko teologia, czyli sposób ujęcia osoby Jezusa i Jego misji.

Przekaz teologiczny Ewangelii wg św. Łukasza można ująć w paru zagadnieniach: nauczanie o Bogu Ojcu, czyli teologia sensu stricto; nauczanie o Jezusie, czyli chrystologia, oraz nauczanie o Duchu Świętym, czyli pneumatologia. Zacznijmy zatem od teologii.